Η (ανομολόγητη) ιστορία του πρώτου εμβολίου
Το πιο κάτω κείμενο είναι απόσπασμα από παρουσίαση του βιβλίου
Διαλύοντας τις Ψευδαισθήσεις σε δημοσιογραφική
ιστοσελίδα που παρουσιάζει καινούργιες δημοσιεύσεις. Συγγραφείς του
βιβλίου ο ιστορικός της ιατρικής Ρόμαν Μπιστριάνικ και η
παθολόγος-νεφρολόγος Σούζαν Χάμφρεϊς.
Πρώτον, θα ήταν θαυμάσιο αν
μπορούσα να εξηγήσω το ανοσοποιητικό σύστημα σταχυολογώντας από την
ανάγνωση 500 σελίδων εκπληκτικά λεπτομερούς ιατρικής, αλλά οι συγγραφείς
είναι πολύ σαφείς ότι κανείς ακόμη δεν πλησιάζει μια τέτοια κατανόηση. Ο
Bruce Goldman γράφει στο άρθρο του στο περιοδικό Ιατρική του Στάνφορντ
το 2011 με τίτλο «Ο Φύλακας του Σώματος: Προσεγγίζοντας τα Μυστικά του
Ανοσοποιητικού Συστήματος»:
«Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εκπληκτικά περίπλοκο, περιλαμβάνοντας τουλάχιστον 15 διαφορετικούς
τύπους κυττάρων που εγχέουν δεκάδες διαφορετικά μόρια στο αίμα για να
επικοινωνούν μεταξύ τους και να μάχονται. Μέσα σε καθέναν από αυτούς
τους τύπους κυττάρων εδρεύουν δεκάδες χιλιάδες γονίδια των οποίων η
δραστηριότητα μεταβάλλεται ανάλογα με την ηλικία, τη σωματική άσκηση, τη
μόλυνση, την εμβολιαστική κατάσταση, τη διατροφή, το άγχος, κι ένα σωρό
άλλα. ... Αυτά είναι τρομερά πολλά κινούμενα κομμάτια. Και δεν ξέρουμε
τι κάνει, ή πρέπει να κάνει, η συντριπτική πλειονότητα αυτών. ... Δεν
μπορούμε καν να είμαστε σίγουροι πώς να διακρίνουμε αν το ανοσοποιητικό
σύστημα δεν λειτουργεί σωστά, πόσο μάλλον γιατί δεν λειτουργεί σωστά,
διότι δεν έχουμε καλές μετρήσεις για το πώς μοιάζει ένα υγιές
ανοσοποιητικό σύστημα. Παρά τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν πέρυσι σε
ενισχυτικά του ανοσοποιητικού σε σούπερ μάρκετ και φαρμακεία, δεν
ξέρουμε τι - αν κάτι - αυτά πραγματικά κάνουν, ούτε καν τι σημαίνει
"ενισχυτικό του ανοσοποιητικού". [Σημείωση του μεταφραστή: Υπάρχει
εκτενής
βιβλιογραφία για τις ωφέλιμες επιδράσεις των συμπληρωμάτων
διατροφής στην υγεία, η οποία συνήθως παραβλέπεται από τους λειτουργούς
της καθιερωμένης ιατρικής, έτσι όπως είναι εστιασμένοι εξ ολοκλήρου στο
φαρμακευτικό μοντέλο.]
Αυτή η ομολογημένη σύγχυση της
ιατρικής λήψης αποφάσεων έρχεται από μόνη της σε πλήρη αντίθεση με τους
αποφασιστικούς τόνους που ακούει κανείς στις εβδομαδιαίες ειδήσεις, όπου
τα εμβόλια κηρύσσονται πάντα η νίκη της επιστήμης της ανοσολογίας επί
των βοτάνων και των απατεώνων θεραπευτών. Σε αυτό το βιβλίο οι
συγγραφείς ακολουθούν πρώτα την προσέγγιση: Ποια είναι η πραγματική
ιστορία αυτής της υποτιθέμενης νίκης, πώς μετριέται η επιτυχής ανοσία,
και από πού προκύπτει τέτοια ξεκάθαρη βεβαιότητα; Περιγράφεται συνοπτικά
το ιστορικό δεκατεσσάρων μολυσματικών ασθενειών και δίνονται γραφήματα. Αυτά τα
ιστορικά ξεκινούν πολύ πριν από τη χρήση των εμβολίων και δείχνουν
βελτιώσεις από τις πρακτικές διατροφής και υγιεινής που δεν σχετίζονται
με τα εμβόλια.
Η βεβαιότητα των επισήμων
για την ωφελιμότητα των εμβολίων και η εμπιστοσύνη που έδειχναν σε αυτά
φάνηκαν να αυξάνονται την εποχή που πολλές κυβερνήσεις παρενέβησαν σε
προσωπικές ιατρικές επιλογές. Εκείνη την εποχή οι πολιτικές του
εμβολιασμού έμοιαζαν μάλλον να συνοδεύουν κατά φυσικό τρόπο τα νέα
πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας που επίσης νομοθετούνταν. Ο παραγκωνισμός
των αμφιβολιών και η υποχρεωτική εφαρμογή των εμβολιασμών εντάθηκαν στη
συνέχεια όταν οι ιατρικές αποφάσεις προσαρτήθηκαν στη δύναμη και την
επιτυχία των μεγάλων ιδιωτικών [ιατρικών/φαρμακευτικών] επιχειρήσεων.
Αλλά για να επιτευχθεί ο βαθμός της μυθοπλασίας που περιβάλλει σήμερα το
θέμα του εμβολιασμού απαιτούνταν σίγουρα κάτι περισσότερο από μία
εσφαλμένη ανάγνωση της ιστορίας.
Σε αυτό το αμφιλεγόμενο σημείο,
πολλοί από τους συγγενείς μου (και τους δικούς σας;) ξαφνικά αναφωνούν:
«Μα δεν γνωρίζεις καν για την ευλογιά και την πολιομυελίτιδα»; Έτσι οι
συγγραφείς ξεκινούν το βιβλίο τους με παραθέσεις αποσπασμάτων από
περιγραφές εκείνης της εποχής σχετικά με την ιστορία της ευλογιάς – της
παλαιότερης οργανωμένης, εσκεμμένης παρέμβασης στην προσωπική ανοσία στο
όνομα της πρόληψης. Εδώ, ελλείψει χώρου για αποσπάσματα από 200 σελίδες
διεξοδικής πραγμάτευσης, σας βεβαιώνω ότι τα γραφήματα δείχνουν
ξεκάθαρα πως καθώς τα ποσοστά εμβολιασμού αυξάνονταν, τα κρούσματα της
ευλογιάς δεν μειώνονταν, ούτε και τα ποσοστά θανάτου των μολυσμένων.
Σε τρία ενδελεχή κεφάλαια,
ανακαλύπτουμε πώς ακόμη και το διάσημο εμβόλιο δαμαλίτιδας [ως πρόληψη
για την ευλογιά] του Έντουαρντ Τζένερ το 1798 δεν αποτιμήθηκε ποτέ από
οποιεσδήποτε μεγάλες μελέτες, και οι πηγές των κύριων ιικών συστατικών
του ήταν σχεδόν εντελώς ανεξέλεγκτες από παρτίδα σε παρτίδα. Αντί να
προστατεύσει το κοινό επιβάλλοντας πρότυπα παρασκευής του εμβολίου, η
βρετανική κυβέρνηση επέβαλε ολοένα και πιο αυστηρές κυρώσεις στους
γονείς για τον μη εμβολιασμό των παιδιών τους, φυλακίζοντας για μη
συμμόρφωση τους γονείς που αρνήθηκαν να πληρώσουν μεγάλα πρόστιμα.
Κατά τη διάρκεια κάθε επιδημίας
της ευλογιάς, πολλοί πλήρως εμβολιασμένοι άνθρωποι πέθαιναν, καθώς και
ειδώνονταν από το κοινό να μολύνουν άλλα θύματα. Μετά μια ιδιαίτερα
σοβαρή επιδημία ευλογιάς το 1872, η βιομηχανική πόλη του Λέστερ
ανακοίνωσε ότι "φτάνει πια". Στις 23 Μαρτίου 1885, το σώμα των πολιτών
πραγματοποίησε την «Μεγάλη Διαδήλωση», καθιστώντας τις σημερινές
εκφράσεις διαφωνίας με την κυβέρνηση μηδαμινές από συγκριτική σκοπιά.
Πολίτες ήρθαν στο Λέστερ από παντού, συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας
και της Σκωτίας, και όλοι διαδήλωσαν μέσα στο Λέστερ σχεδόν όλη την
ημέρα. Στη συνέχεια, το μισό εκατομμύριο πολίτες που είχαν συναθροιστεί
εκεί ψήφισαν την ακύρωση της τοπικής κυβέρνησης, και την αντικατέστησαν
με μια που δημιούργησε ένα σύστημα ασφάλειας για την ευλογιά: ψηφίστηκαν
νόμοι που έκαναν τον εμβολιασμό προαιρετικό, και που καθιέρωσαν ένα
σύστημα ταχείας σήμανσης και καραντίνας, συμπεριλαμβανομένων ειδικά
εκπαιδευμένου προσωπικού και άνετων εγκαταστάσεων καραντίνας για
οποιονδήποτε είχε εκτεθεί στο αρχικό κρούσμα.
Οι άνθρωποι του Λέστερ έγιναν
παγκοσμίως γνωστοί για αυτήν τη δράση και μεγάλες προβλέψεις γίνονταν
για την επιτυχία ή αποτυχία της, καθώς οι άνθρωποι επέλεγαν πλευρές σαν
να επρόκειτο για αθλητικό γεγονός. Άρθρα στους Times του Λονδίνου
ανέφεραν πιστά κάθε αμφιλεγόμενο βήμα, ενώ οι Τάιμς της Νέας Υόρκης
συστηματικά τάσσονταν με τους ενθουσιώδεις προωθητές του εμβολιασμού,
αποκαλώντας το 1914 τους πολίτες του Λέστερ «ανόητους» και προβλέποντας
φρικτές επιδημίες με μαζικούς βρεφικούς θανάτους: «Εκείνοι που
αντιτίθενται ανοιχτά στον εμβολιασμό... αναλαμβάνουν μια βαριά ευθύνη
στην ψυχή τους. »
Εν τω μεταξύ, ο ίδιος ο ιός,
όπως και οι περισσότερες από τις 13 άλλες ασθένειες υπό την επήρεια
καλύτερης υγιεινής και διατροφής, γινόταν πιο καλοήθης. Αυτό
καταδεικνύεται ξεκάθαρα στα γραφήματα της πτώσης των ετήσιων θανάτων,
που συνέπιπταν με την πτώση των ποσοστών εμβολιασμού. Το 1912, 60 χρόνια
μετά την έναρξη του πειράματος ανταρσίας στο Λέστερ, ο J.T. Biggs
συνέγραψε το «Λέστερ: η Υγιεινή σε Αντιπαράθεση με τον Εμβολιασμό»,
μια καλά ερευνημένη περίληψη των γεγονότων, η οποία παρατίθεται στο
Διαλύοντας τις Ψευδαισθήσεις. Όχι μόνο είχε αποφευχθεί η
προβλεπόμενη φρίκη των μαζικών θανάτων, μα και ο ετήσιος αριθμός θανάτων
από ευλογιά είχε πέσει στο μηδέν για τον πληθυσμό της πόλης. Ο Biggs
κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι οι λοιμώξεις από ευλογιά που
προκαλούνταν άμεσα από όσους είχαν επιζήσει του εμβολιασμού είχαν
υπάρξει η κύρια πηγή μόλυνσης βρεφών και παιδιών, οπότε όταν σταμάτησε ο
εμβολιασμός, βελτιώθηκαν τα γενικά ποσοστά υγείας και μόλυνσης.
Μήπως οι ενθουσιώδεις
υποστηρικτές των εμβολίων έστω και παρατήρησαν, από αυτό το ευρέως
δημοσιευμένο παράδειγμα, ότι είχαν "στοιχηματίσει σε λάθος άλογο"; Το
1980, στον Τόμο 24 της Ιατρικής Ιστορίας, ο Stuart M. Fraser έγραψε:
«Το Λέστερ αποτελεί παράδειγμα, ίσως το πρώτο, όπου μέτρα άλλα από την
πλήρη εξάρτηση από τον εμβολιασμό εισήχθησαν με επιτυχία για την
εξάλειψη μιας ασθένειας από την κοινότητα». Άλλοι συγγραφείς
επεσήμαναν ότι, κατά σύστημα, οι συγγραφείς ιατρικών κειμένων απλώς δεν
μπορούσαν να εγκαταλείψουν την ιδέα ότι ο εμβολιασμός των βρεφών επιλύει
τα πάντα, παρότι δεν είχε δοθεί ποτέ καμία απόδειξη για τον ισχυρισμό
ότι τα πλεονεκτήματα υπερτερούν των φανερών πολυάριθμων αρνητικών
επιδράσεων.
Το Διαλύοντας τις
Ψευδαισθήσεις στη συνέχεια μάς οδηγεί συστηματικά στο μεγάλο ταξίδι
της βελτίωσης της νόσησης από πολιομυελίτιδα, κοκίτη και ιλαρά. Τα
γραφήματα δείχνουν το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας της βελτίωσης,
καθώς οι ασθένειες γίνονταν λιγότερο μολυσματικές και θανατηφόρες.
Περίπου το 98 τοις εκατό αυτής της βελτίωσης ήλθε προτού
τα αντίστοιχα εμβόλια γίνουν διαθέσιμα, αλλά αυτό δεν σταμάτησε ποτέ
τους ενθουσιώδεις προωθητές των εμβολίων να αποδίδουν στον εαυτό τους,
εκ των υστέρων, τη βελτίωση της κατάστασης.